СИЗОга һәм колониягә тапшыруны ничек җыярга

Россия шәһәрләрендә Украинага керүгә каршы протест акцияләр өчен кешеләрне тоткарлыйлар, СИЗОда һәм колонияләрдә политтоткыннар кала. Тоткарланучылар һәм тоткыннарны начар шартларда тоталар, шуңа күрә аларга «иректән» ярдәм кирәк. Бу инструкциядә без төрле учреждениеләргә тапшыруларны ничек дөрес җыю турында сөйлибез.

Глоссарий

Махсус кабул итү бүлмәсе. Эчке Эшләр Министрлыгы хакимлек астында була һәм суд административ кулга алу билгеләгән кешеләрне тоту өчен җитештерелгән. Судка кадәр тоткарланучылар полиция бүлегендә торалар.

ИВC (вакытлыча тоту изоляторы). Шулай ук Эчке Эшләр Министрлыгына хаким, әмма, кагыйдә буларак, әлегә сак чарасы сайланмаган җинаять кылуда шикләнелүчеләр өчен билгеләнгән. Әгәр махсус кабул итү бүлмәләрендә урын булмаса, административ кулга алынучыларны ИВСка урнаштырырга мөмкиннәр.

СИЗО (тикшерү изоляторы). Монда җинаятьләр кылуда гаепләнүче кешеләрне, кулга алу турында карар чыгарганнан соң урнаштыралар. СИЗОда тоткыннарны ябык камераларда тоталар. Учреждение ФСИНга хаким.

ШИЗО (штраф изоляторы). ФСИН учреждениесенең аерым өлеше, анда эчтәлек режимын бозучылар өчен камералар урнашкан. Анда кулга алынган кешеләрнең хокукларын тагын да көчлерәк чиклиләр.

ПКТ (камера рәвешендәге бина). ШИЗОга караганда эчтәлек шартлары кырысрак булган колонияләрнең аерым өлеше. Анда режимны аеруча «усал» бозулар өчен җибәрәләр.

Тапшыру нәрсә ул?

Тапшырулар — ул тоткыннарга тапшырыла торган ризыклар һәм әйберләр. Алар кирәк чөнки Эчке Эшләр Министрлыгы һәм ФСИН учреждениеләрендә закон буенча тиешле нормативларны һәрвакытта да үтәмиләр — мәсәлән, гигиена чараларын тиешле күләмдә бирмиләр, су һәм ашарга яраклы ризык белән җитәрлек күләмдә тәэмин итмиләр.

Тапшыруны һәр яше җиткән кеше бирә ала — мөһим түгел, туганымы ул, юкмы. Бер кешегә көненә бер тоткынга тапшыру ясарга мөмкин.

Тапшыруны төгәл координацияләү кирәк, чөнки аларның айлык күләме чикләнгән, ә кайбер колонияләрдә тапшырулар санына чикләүле. Гадәттә моны якын туганнары яки тоткынга ярдәм төркеме күзәтә.

Әгәр дә сез туганы булмасагыз — зинһар, якыннары, адвокаты яки ярдәм төркеме белән килештермичә, тапшыруны ясамагыз. Әгәр дә сез килештермичә берәр нәрсә тапшырсагыз, башка кешенең тапшыруын кабул итмәскә мөмкиннәр.

Тапшыруларның гомуми кагыйдәләре түбәндәге кешеләргә карата кулланылмый:

• тәрбия колонияләре тоткыннарына (балигъ булмаганнар өчен колонияләрдә)
• ШИЗО һәм ПКТ тоткыннарына (алар өчен чикләүләр бар)мөмкин
• лекләре чикле булган кешеләргә, йөкле хатын-кызларга һәм имчәк балалары булган хатын-кызларга (алар өчен йомшаклыклар бар)
• ачлыктан соң тоткыннарга (аларга махсус туклану кирәк)

Тапшырулар бюросы

Тапшырулар бюросы — тапшыру ясарга мөмкин булган учреждение территориясендә зур булмаган бина. Анда бару алдыннан учреждение сайтындагы эш сәгатьләрен тикшерергә кирәк.

Үзегез белән алырга кирәк:

• паспорт
• ручка
• тапшырулар өчен ризык һәм әйберләр
• тапшыруга гариза бастырылган бланклары (аларны урында ук алырга мөмкин, ләкин үзегез белән алсагыз яхшырак)
• әгәр нәрсәдер салырга кирәк булса, кечкенә полиэтилен пакетлар
• бер-ике зур пакет, аларда тапшыруны тоткынга бирәчәкләр
• су өчен ачык күренмәле пластик шешәләр һәм куе азык өчен пластик контейнерлар

Тапшырулар бюросына чиратлар ни хәлдә?

Кайбер учреждениеләрдә чират алдыннан ФСИН.Окно электрон бронь эшли. Тере чираты буенча тапшырыу гадәттә 30 минуттан өч сәгатькә кадәр вакыт ала. Чират кагыйдәләре һәркайда төрлечә: кайдадыр ул электрон белән параллель бара, ә кайдадыр иртән электрон чират кабул итәләр, ә аннан соң тере чират.

Административ кулга алу һәм махсус кабул итү бүлмәсе

Кешене тоткарлаганнар һәм автозакка утыртканнар

Протест акцияләре вакытында полиция хезмәткәрләре гадәттә автозакның тоткарланучылар белән тулуын көтә — ә бу берничә сәгать алырга мөмкин. Кешене полиция бүлегенә китергәнче, автозакта аңа су, туклыклы батончиклар, пауэрбанк, зарядка үткәргеч һәм адвокатлар белән бәйләнеш тапшырырга тырышырга мөмкин. Моның өчен полиция хезмәткәрләреннән сорарга кирәк, ләкин әйберләрнең тапшыруы аларның теләкләреннән һәм сезнең үзсүзлелегезгә бәйле.

Кешене ОВД-га яки судка алып килгәннәр

Кайвакыт полиция бүлегенә яки судка төрле сылтаулар астында килүчеләрне кертмиләр. Шуңа күрә судта (административ эшләр буенча) төшөп һәм тапшыруны алсын өчен адвокатны чакырырга кирәк, ә эчке эшләр бүлегендә — бүлектәге дежур белән сөйләшергә.

Әгәр ОВД-да тапшыруны кабул итмәсәләр:

• Россия Федерациясе Хөкүмәтенең 2012 елның 16 апреленнән карарының 20-нче пунктын кулланырга мөмкин
• ул карарның 4-нче кушымтасын да

Әгәр дә сез тоткарланучының ФИОсын беләсез икән, сезнең паспортыгыз үзегез белән һәм сез кабул итү сәгатенә килдегез (гадәттә 10:00–18:00 сәгатьләрдә 13:00–14:00 сәгатьләрдә төшке ашка тәнәфес белән), сездән тапшыруны кабул итәргә тиешләр.

Әгәр дә сез кабул итү сәгатендә килмәсәгез, дежур белән аралашырга кирәк. Еш кына алар, үзләрендә ач кешеләр булуын теләмичә тапшырулар ясарга рөхсәт итәләр.

Күп кеше катнашкан акцияләр вакытында полиция хезмәткәрләре, яклаучыларны тоткарланган кешеләргә кертмәс өчен, еш кына «Крепость» планын игълан итә. Бу очракта тапшыруны ясау мөмкин түгел диярлек. Шуңа да карамастан, «Крепость»ны басым белән чыгарырга мөмкин: бүлеккә йыш шалтыратулар һәм дежурный исеменә язма шикаятьләр белән. Шулай ук муниципаль депутатлар, адвокатлар һәм ОНК әгъзалары ярдәме турында да сорарга мөмкин. Белки аларны җибәрмәсләрдә, әмма кайвакыт бу ярдәм итә.

Кешене махсус кабул итү бүлмәсенә урнаштырганнар

Кулга алынганнан соң кешене махсус кабул итү бүлмәсенә китерәләр. Анда ул 30 тәүлеккә кадәр булачак. Тапшыру кагыйдәләре кабул итү бүлмәсенә карап аерылырга мөмкин, шуңа күрә аларны учреждение сайтында белештерү яхшырак. Тапшыруларның максималь гомуми авырлыгы — кулга алынуның бар вакытында 30 килограмм, тапшыру һәм посылкалар саны чикләнмәгән.

Тапшырырга мөмкин:

• киселгән икмәк
• сушкилар һәм сохарилар
• прәннекләр
• алкогольле эчлексез печенье һәм кәнфит
• каты сортлы сыр һәм ысланган колбаса
• су
• гигиена чаралары: теш щеткасы һәм пастасы, коры һәм дымлы салфеткалар (спиртсыз), бәдрәф кәгазе
• дарулар (махсус кабул итү табибының рецептлары белән генә)
• коврик-пенка 
• юрган һәм йокы капчыгы
• китаплар
• кәгазь, ручка (зәңгәр яки кара), конвертлар һәм маркалар
• эш материаллары

Судка кадәрге кулга алу һәм СИЗО

СИЗОга аена 30 килограмм тапшыру итергә мөмкин — гадәттәге тапшырулар да, интернет-кибет аша сатып алулар да санала. Кулга алынганнарның шәхси акчага алынган әйберләр исәпләнми, әмма посылкаларның авырлыгы чикләнгән.

Тоткын ир-ат 50 килограммга кадәр шәхси әйберләр һәм ризыклар саклый ала (документлар хисапта түгел). Хатын-кызлар өчен лимит — 30 килограмм. Йөкле хатын-кызлар өчен һәм узләре белән СИЗОда өч яшьтән кечерәк балалар торган булса, лимит юк.

Кайвакыт котырткыч кешеләр, аның лимитын бетерү өчен, тоткынга файдасыз әйберләрне махсус тапшыралар. Мондый очракларда тоткын шул кешенең тапшырудан язма рәвештә баш тартырга мөмкин.

СИЗОда күп әйберләр тоту — уңайсызлыгын аңларга кирәк. Беренчедән, анда саклану урыны юк диярлек. Икенчедән, кешене колониягә этапласалар, аларны күчереп йөртү кыен булачак. Өченчедән, колониядә әйберләрне алып, саклауга җибәрәчәкләр. Әгәр аларны урламасалар, тоткынлык вакытында алар барыбер бозылып бетү куркынычы бар.

Нәрсә тапшырырга ярамый?

Барлык тапшыруларны тикшерәләр. Сезне ризыкларны ачып һәм аларны ачык күренмәле пакетларга күчерергә сораячакларына әзер булыгыз.

Тыелган продуктлар исемлеге тапшыру бюросында яки учреждение сайтында эленеп торырга тиеш. Шул ук вакытта һәр СИЗОның уставы һәм «җитәкчелек боерыклары» бар. Нинди ризык яки әйбер кертергә ярый — урындагы хезмәткәргә бәйле.

Күп кенә учреждениеләрдә сезонлы чикләүләр дә бар. Мәсәлән, җәй көне тиз бозыла торган ризык тапшырырга ярамый, чөнки камераларда һәм баракларда суыткычлар һәрвакытта да юк.

Тыелган продуктлар

• тормыш һәм сәламәтлек өчен куркыныч яисә җинаять коралы булып кулланыла ала торган әйбер (мәсәлән, пычаклар һәм зажигалкалар) 
• пешерүне таләп итә торган ризык (кайнар су белән сугарга мөмкин булганнардан тыш)
• өй консервалары
• йомырка
• соуслар
• җиләк, карбыз, кавын, ананас, гөмбә
• тимер һәм пыяла савытта ризык

Нәрсә тапшырырга мөмкин?

Ризыклар

• эре сөякләрсез юылган коры җиләк-җимешләр — алма һәм грушалар; кайдадыр ярамый — банан, мандарин, әфлисун, лимоннар (кыш көне кабул итүчегә тоткынга витаминнар җитмәүгә сылтарга мөмкин)
• яшелчәләр — суган, сарымсак, кишер; кайдадыр ярамый — кыяр һәм помидор
• сөяксез коры җиләк-җимешләр — курага, кара җимеш, йөзем, инжир, финиклар; кабыксыз чикләвекләр
• чәй — кара яфраклы гына, өстәмәләрсез; пакетланган чәйне бөтен җирдә дә кабул итмиләр
• кофе һәм какао (пакетка салып күчерергә сорарга мөмкиннәр)
• ак кисәкле шикәр
• эчлексез кәнфит һәм карамель
• печенье, прәннек, вафли — барысы да эчлексез, глазурьсыз һәм посыпкасыз
• сохарилар, сушкилар, баранкалар
• икмәк
• шоколад, мармелад
• өстәмәләрсез мюсли һәм боткалар (пакетка салып күчерергә сорарга мөмкиннәр)
• тиз пешерелгән аш, токмач, бәрәңге боламыгы (тәмләткечләрсез)
• чи-ысланган колбаса (гадәттә, киселгән, әмма кайчакта тулысынча таләп ителә), пешерелгән-ысланган колбаса (кышын гына), ысланган балык (сөяксез), сало — барысы да вакуумлы савытта һәм саклану вакыты күрсәтелгән кибет ябыштереүе белән
• ачык күренмәле пластик шешәдә сөт (саклау вакыты 10 көннән 25°C температурасында дә ким түгел)
• шешәдә эчә торган йогурт, эремчек (барысы да өстәмәләрсез, 25°C температурада озак вакыт саклана торган)
• ак май, каты сыр (саклау вакыты күрсәтелгән фирма төргәгендә)
• эремчек сыроклары
• кайвакыт эчемлекләрне тетрапак төргәгендә тапшырырга рөхсәт итәләр, әмма алдан белеүе яхшырак
• шулай ук кайвакыт ит һәм балык консерваларын тапшырырга рөхсәт итәләр

Ризыклар ачык күренмәле полиэтилен пакетларда яки саклану срокларын күрсәтелгән фабрика төргәгендә булырга тиеш. Кайбер учреждениеләрдә ризыкларны алдан ук кучереп салуы мөмкин, башкаларда моны тапшыру бюросы алдында эшләргә таләп итәләр. Әгәр дә сез учреждение кагыйдәләрен белмисез икән, ризыкларны алдан ук кучерергә, аларны яңадан бушатырга кирәкми. Әгәр сез ризыкны авырлык буенча сатып аласыз икән, аларга авырлыгы күрсәтелгән бәя булырга тиеш. Әгәр ризыкны базарда сатып алгансыз икән, аларның авырлыгын язып алырга, ә аннары супермаркетка барырга һәм тиешле ябыштерү алырга мөмкин.

Гигиена чаралары

• кер сабыны (беренче тапкыр — пластмасса сабынлык белән)
• бәдрәф кәгазе
• пластмасса теш щеткасы (беренче тапкыр — пластмасса савыты белән) һәм пластмасса тышлы теш пастасы
• спиртсыз дымлы һәм коры салфеткалар
• шампунь, душ өчен гель, кырыну геле (ачык күренмәле пластик савытта яки күчереп агызу өчен ачык күренмәле шешә белән)
• шарик дезодорант (аэрозоль түгел, спиртсыз һәм пластмасса савытта)
• пластик тюбикларда крем
• кер юу порошогы (пакетка күчереп салырга сорарга мөмкиннәр)
• кер юу өчен пластик таз
• резин перчаткалар
• савыт-саба юу өчен мунчалалар
• үтә күренмәле савытта юу чарасы
• мочалка
• тастымал (кабул итмәскә мөмкиннәр)
• ак җәймә — ике җәймә һәм мендәр тышлыгы (кабул итмәскә мөмкиннәр)
• тырнаклар өчен кыскычлар (чәнечкесез һәм пычкыларсыз)
• бер тапкыр кулланыла торган кырыну пәкесе
• тарак
• хатын-кызларга — прокладкалар һәм тампоннар (СИЗОда аларны бик аз бирәләр)

Кием-салым

Рөхсәт ителгән кием исемлеге эчке тәртип кагыйдәләре кушымталарында бар. Кагыйдә буларак, сурәтле һәм логотиплы киемнәрне, камуфляж киемнәрне, шулай ук төймәлар һәм баулар белән киемнәрне бирергә рөхсәт итмиләр. Әгәр дә сез киемнең дөрес күләмен белмисез икән, зуррагын сайларга кирәк.

• трусы, оекбаш
• термобелье
• футболкалар
• свитерлар
• спорт костюмы
• ыштаннар, джинсалар
• супинаторсыз аяк киеме, баусыз һәм металл набойкасыз — мәсәлән, липучкалы кроссовкалар
• резин тапочкалар
• куртка
• башлык
• йон перчаткалар яки бияләйләр
• әйберләрне саклау өчен зур сумка
• йокы өчен беруши һәм битлек (СИЗОда якты һәм шау-шулы тәүлек буе булырга мөмкин)

Тагын нәрсә?

• 0,6 кВтка кадәр көчле кайнатучы (кайбер СИЗОда бары тик бер билгеле кайнатучылар яки пластик чәйнекләр генә кабул итәләр, шуңа күрә алдан ук белеү яхшырак)
• тәмәке — тоткын тартмаса да, алар алмашу өчен валюта сыйфатында кирәк булачак (кайдадыр пачкада кабул итәләр, кайдадыр тыгыз пакетка салырга кирәк — бу очракта тәмәке ватылмасын өчен аны исемлекнең соңгы пунктына кертергә кирәк)
• шырпылар (пакетка салырга сорарга мөмкиннәр)
• пластик чынаяклар, тәлинкә һәм мискалар
• канцелярия әсбаплары — каләм, пружинасыз зәңгәр яки кара ручка, пружинасыз дәфтәр, кәгазь, маркалы конвертлар
• открыткалар, тоткынның аларны язып һәм якыннарына җибәрү өчен
• кәгазьләр өчен папка судка һәм кирегә кәгазь йөртү өчен (колониягә, ләкин СИЗОда ярамый)

Тапшыруны кабул итмәүе мөмкинме?

Әйе. Әгәр дә тоткынны башка учреждениегә күчерсәләр, судка яки тикшерү гамәлләренә алып китсәләр, карцерга урнаштырсалар, яки ул рөхсәт ителә торган лимитка сыешмаса, тапшыруны кабул итмәячәкләр.

Посылканы ничек җибәрергә?

Посылка белән, тиз бозыла торган ризыклардан башка, тапшырулардагы кебек үк ризыкларны җибәрергә мөмкин. Моның өчен почта бүлегендә кирәкле зурлыктагы тартма сатып алырга, әйберләрне һәм ризыкларны аңа салырга, тапшыру өчен бланкны тутырырга һәм барысын да почта белән җибәрергә кирәк. Посылкалар тапшырулардан акрынрак бара, шуңа күрә СИЗОга якынрак бүлекне сайларга кирәк.

Китапларны ничек җибәрергә?

Гадәттә изоляторларга посылкада китаплар җибәрергә мөмкин, ләкин кайбер СИЗОларда аларны OZON сервисы аша гына җиткерергә мөмкин. Моның өчен кәрзингә китаплар өстәп, алучының ФИО-сын һәм туган көнен кертергә, почта аша җибәрүне сайларга һәм изоляторның адресын куярга кирәк. Шәрехтә «посылканы „СИЗО тапшырулар бюросына“ илтергә кирәк» дип языгыз. Китаплар, СИЗОга килгәч, китапханәгә тапшырыла — аннан тоткын аларны вакытлыча үзенә ала ала.

Китаплар арасында эридик литература да була ала, мәсәлән, Җинаять-процессуаль кодексы, Җинаять-үтәтү кодексы, СИЗОда эчке тәртип кагыйдәләре һәм башкалар. 

Даруларны ничек җибәрергә?

СИЗО һәм колонияләрнең медицина бүлекләрендә төп дарулары булырга тиеш, ләкин алар еш кына җитми.

Дарулар яки витаминнар җибәрү өчен, аларны учреждение табибы билгеләргә тиеш. Моның өчен тоткын сәламәтлек белән мәсьәләләр турында медицина бүлегенә хәбәр итәргә тиеш. Әгәр дә СИЗОда кирәкле дарулар булмаса, табиб рецепт язарга тиеш. Тоткынның якыннары аны тапшырулар бюросынан алырга мөмкин.

Медицина тапшыруының графигы икенче — аны тапшыру бюросында яки учреждение сайтында табарга мөмкин. Гадәттә, дарулар тапшырыр өчен алдан телефон аша язылырга кирәк. Мондый тапшыруларның аерым бланкы бар.

Мөһим: дару чекларын саклагыз.

СИЗОда һәрвакыт ут янып торган булганга күрә, кешеләрнең күзләре еш бозыла, шуңа күрә аларга күзлек кирәк булырга мөмкин. Аларны тапшыру белән яки посылка белән төрмә офтальмолог-табибы раслаган рецепт буенча тапшырырга мөмкин. Күзлекләр (линзалар да, оправа да) һәм аларның пластмасс тышлыгы металл кисәксез булырга тиеш.

Колония

Колониягә этап алдыннан тоткынга нәрсә тапшырырга?

Реаль срокка хөкем ителүчегә этаплау ягъни СИЗОдан колониягә күчерү туры киләчәк. Кешенең кая этаплануын алдан ук белеп булмый (колония-поселение һәм суд анда үз-үзенә барып җитәргә кушкан турында сүз барган очраклардан тыш). Колония башка төбәктә булырга мөмкин, ә этаплау берничә атна алырга мөмкин. Шул ук вакытта поездда көнкүреш шартлары бик начар, ә анда буш урын юк диярлек.

СИЗО администрациясе, хөкем карары көченә керүе турында хәбәр алганнан соң, 10 көн эчендә кешене этапка җибәрергә тиеш. Бу вакыт эчендә тоткыннан нәрсә җитмәгәнен белергә өлгерү мөһим.

Тапшырырга мөмкин

• пластик шешә — әгәр поездда бәдрәфкә чыгармасалар, ул кирәк булачак
• дымлы салфеткалар — юыну урынына
• җылы киемнәр һәм тапочкалар
• тәмәке
• ризык җиңел, ләкин туклыклы булырга тиеш, мәсәлән, тиз пешерелгән токмач, кәнфит, шикәр, чәй
• берничә литр су

Тоткынга, күп укыса да, азрак китап алырга тәкъдим итегез. Алар авыр, аларны күтәреп йөртү уңайсыз, өстәвенә, кулларында богаулар булганда һәм һәрвакыт тикшерүләр, тентүләр булганда.

Колониягә нәрсә тапшырырга?

Колонияләрдә бер тапшыруның һәм посылканың иң зур авырлыгы 20 килограмм рөхсәт ителгән, бандерольләр — биш. Ир-ат колонияләрендә тапшырулар һәм посылкалар саны, җәза үтү режимы һәм шартларына бәйле; хатын-кызлар колонияләрендә тапшыру саны чикләнмәгән. Посылкалар лимитларын «Открытое пространство» активистлары ясаган таблица буенча тикшерергә мөмкин.

Рөхсәт ителә торган ризыклар җыелмасы СИЗОга тапшырырга мөмкин булган белән туры килә (бу хак югарыда).

Кием-салымны тапшырырга кирәкме?

Колонияләрдә (колония-җирлекләрдән тыш) тоткыннарга мәҗбүри рәвештә төрмә киемен бирәләр — ул төп кием булачак. Шуңа да карамастан, майкалар, футболкалар, эчке кием һәм оекбашлар колониягә тапшырырга мөмкин.

Аяк киеменә турында әйткәндә, колония администрациясенең нинди рөхсәт бирәчәген әйтү кыен. Логотипсыз, рәсемнәрсез, баусыз кара кроссовкаларны тапшырырга тырышырга мөмкин — шул чагында туры килү иң югары.

Даруларны ничек тапшырырга?

Даруларны колониянең медицина өлешенә тапшырырга яки почта аша җибәрергә мөмкин. Дарулар һәм витаминнар посылкалар лимитларына керми — аларда ул үзенчеле. Әгәр дә хөкем ителгән кеше авырып китсә, ул лимиттан тыш дарулар посылкаларын алырга мөмкин ителә. Нәрсә һәм нинди күләмдә тапшырырга мөмкинлеген, табиблар комиссиясе, яки колониянең дәвалаучы табибы, яки колония янындагы хастаханә хәл итә.