Бүримүһэн баригдаһан хүндэ заабари

Үйлсэдэ болоһон хэмжээ ябуулгын хабадагшада түрүүшын дүрим — нэн түрүүн барюулагдаагүй байха оролдохо хэрэгтэй. Хэрбээ баригдаа һаа, хоёрдохи дүрим — амгалан байдалаа харуулха хэрэгтэй. Теэд лэ гурбадахи дүрим — таниие саашадаа юун хүлеэнэб гэжэ мэдэхэ, ойлгохо хэрэгтэй.

Хэрбээ та хуулияа мэдэжэ байгаа һаатнай, сагдаагай газарта юунэй хойноһоо юун болохые ойлгожо байгааһаатнай, һанаа амар байжа шадахат. Тэрээн тухай манай хуулиин талаар заабаринууд үгэгдэнэ. Нэгэшье сагдаагай газарта орожо үзѳѳгүй хүндэшье мүн лэ сагдаагай газарта бүри орохошьегүйб гэжэ һанажа байһан зондо манай заабаринууд туһалха юм. Мэдээсэл амар байхыетнай баталлаха.

Ехэнхидээ номгоноор үнгэртэг юм — таниие автозак гэһэн машина руу абаашаха, сагдаагай газарта ошожо гурбан сагай шахуу тэндэ үнгэргэхэт. Удаан хүлеэхэт мүн лэ саарһа бүртгэхэ ажалтайл байхат — ехэл залхуутайгаар танда һанагдаха танда. Харин иимэ түсэбһээ ондоогооршье юумэн ябажа болохо — тиихэдэ бидэ иимэ заабари бэлдэһэн байнабди. Үйлсэдэ болоһон хэмжээ ябуулгада баригдаһан хүн ямар байдалда орожо болохоб, бидэ эндэ харуулаабди. Айха хэрэггүй, харин мэдэхэ хэрэгтэй.

Үшѳѳ дүрбэдэхи дүрим бии: ѳѳрын эрхиеэ мэдэхэ, хамгаалха, харин үлүү юумэ эрихэгүй. Илангаяа танай иимэ байдалда орожо үзѳѳгүй һаа, ѳѳрын хүсэеэ ойлгоогүй һаа. Харин хуулияа мэдэхэ харин үлүүсэ юумэ эрихэ хоёрой дунда ехэ илгаа байдаг юм. Юуншье боложо байг, та амгалан, номгон бэеэ барижа, хуулияа мэдэжэ, албан хойрог байдал мэдэхэ ехэ шухала. Энэ хадаа таниие эрхэ сүлѳѳтэй байхыетнай, саашадаа бэрхэшээлнүүдтэй таараагүй байхыетнай үгэхэ. Харин хэрбээ та эзэрхэг түримхэйгээр, шанга хоолойгоор хэлэхэдэтнай, ходол гомдол гаргажа, ашаархажа байхыетнай хараад, танда үшѳѳ бэрхэшээлыетнай нэмээжэ болохо юм.Тиимэһээ бидэ энэ заабарияа «Бүримүһэнбаригдаһан хүндэ заабари» гэжэ нэрлээбди. Үнэн дээрэ юуншье боложо магад, сагдаанар яаажашье болохо гэжэ бэлэн байха хэрэгтэй. Тиимэһээ хуулияа һайн мэдэжэ, хуулиин ёһоор ябуулхые ехэ хэрэгтэй. Аюултай байдалда ороходоо, элүүр бодолтойгоор байха хэрэгтэй юм.

Та баригдабат

Сүлѳѳтэй аргаар ябажа шадахаяа болиһон сагһаа та баригдаат гэжэ ойлгохоор. Сагдаанар таниие миин автомашина руу һуулгажархижа болохо али үгы һаа, эндэ хүлеэгты, нааша ерэгты гэжэ хэлэхэ байха.

Та бэеэ номгоноор баригты, сагдаанартай бу хэрэлдэгты.

Таниие хайшан гэжэ бариһаниие видео дээрэ буулгахыень хүниие гуйгты. Хуулин ёһоор сагдаанарые албан тушаалаар ябаһанда видео дээрэ буулгаха хоригдоно бэшэ. Таниие буулгажа байһан зонһоо утаһанай дугаарыень абагты, танда туһатай байжа болохо.

Таниие бариһан сагдаагайн али Росгвардиин сэрэгэй нэрэ обогыень, албан тушаал, жетонойнь дугаар бэшэжэ абажа үзэгты. Шэг шарайень хаража, ямар онсо тэмдэгүүдтэйб һанажа абахаяа оролдогты.

ОВД-Инфо руу шууд лэ таниие бариһан тухай мэдүүлэгты (хэрбээ таниие буруушалгын хэмжээ ябуулга дээрэ баряа һаань), түрэлхидтѳѳ, нүхэдтѳѳ дуулгагты заабол.

Федеральна хуулиин 5-хи статьягай 4-хи бүлэгэй зүйлэнүүдые ямаршье сагдаа заабол бүтээхэ ёһотой юм. Баригдаһан хүндэ хуулин ёһоор үмэглэгшэдэ хүртэхэ эрхитэйт, оршуулагша хэрэгтэй һаань, дуудаха танда, түрэлхидтѳѳ али нүхэдтѳѳ баригдаһанаа дуулгаха аргатайт, ямаршье тайлбарил үгээгүй байха аргатайт юм. Баригдаһан хүн ехэ хурдан хугасаа соо, баригдаһанаа гурбан сагай туршада, хэрбээ Россиин гүрэнэй хууляар хоргилогдоогүй һаань, нэгэ удаа телефоноор хѳѳрэлдэхэ аргатай юм. Түрэлхидтѳѳ али нүхэдтѳѳ хонходожо, баригдаһанаа, хаана байһанаа дуулгаха эрхитэй юм. Тиимэ мэдээсэл баригдаһан хүнэй дурадхалгаар сагдайн мэргэжэлтэншье хэжэ шадаха.

 

«Сагдаа тухай» хуули, «Барилга» гэһэн статьягай 3-хи ба 7-хи бүлгэмүүд

Хэрбээ гар утаһыетнай абажа байгаа һаань

Энэ хадаа хуулиин ёһоор бэшэ: танһаа гансал хэрэгтэ орохо юумые абаха эрхитэй юм (саарһанууд, сонинууд гэхэ мэтэ).

Харин хэрбээ абажал байгаа һаань, та протокол бэшэхыень эригты, гэршэ болохо хоер хүниие урихыень харагты. Хэрбээ хоер гэршэгшэд ологдоогүй һаань, сагдаанар видео бэшэжэ абаха аргатай. Протокол соо ехэл тодорхойгоор бүхы юумэ бэшэгдэһэн байхань ехэл шухала. Тиимэ арга хээгүй һаа, сагдаанар танай юумэнүүдые абаха ямаршье эрхи үгы. Сохихоёо байгаагүй һаань, бу үгэгты. (Тиигээ һаань, эрүүл мэндэ танда үнэтэй).

«Юумэнүүдэй хуряан абалга», 27.10 статьягай 1-хи, 5-хи бүлэгүүдһээ захиргаанай зүгhөө хэhээгдэхээр хуули эбдэлгэ тухай кодекс

 

1. Хуули эбдэлгэдэ багажа зэбсэг болоһон юумые, али хэрэглэгдэһэн зүйлэнүүдые мүн лэ захиргаанай зүгhөө хэhээгдэхээр хуули эбдэлгэдэ шухала утхатай саарһа дансануудые, мүн баригдаһан хүнэй шалгалтын харалгада ологдоһон зүйлэнүүдые, унажа ябаһан автомашиные харалга — энэ бүгэдэ хэмжээ ябуулганууд Кодексой 27.2, 27.3, 28.3 гэһэн статьянууд соо бэшэгдэһээр хоер гэршэ болохо хүнүүдтэй хэгдэхэ еһотой юм.

Хэрбээ танай юумнүүдые абаха болоо һаань, тусхай протокол зохеогдохо ёһотой юм. Доставлениин протокол соо, захиргаанай зүгhөө хэhээгдэхээр хуули эбдэлгэ болоһон газарай харалгын тухай али үгы һаа захиргаанай зүгhөө ябуулагдаһан барилга тухай протокол соо. Хэрбээ танай жолоошын үнэмшэлгэ, тракторист машинистын үнэмшэлгэ, онгосо бариха жолооной үнэмшэлгэ, пилотой үнэмшэлгэ гэгшэ дансануудые хуряагаа һаань, танда захиргаанай зүгhөө хэhээгдэхээр хуули эбдэлгэ болоһоной протокол соо али захиргаанай зүгhөө хэhээгдэхээр хуули эбдэлгэ болоһон газарай харалгын протокол соо заабол тэмдэг табижа, бэшэхэ ёһотой.

Харин ехэнхидээ хубиин зэмсэгүүдые баригдаһан хүндэ үлээдэг юм. Тиихэдэ сагдаанар аюултай байдал гаргажа болохо зүйлэнүүдые хуряажа болохо юм.

Хүргэлтэ

Хэды сагта таниие бариһан бэ, тодооор мэдэжэ абагты. Жэшээнь, смс-захяа ябуулагты. Тиигэжэ таниие дан удаан автозак соо бариба гэжэ та баталлажа шадахат. Хэрбээ тиимэ юумэн болоо һаань.

Хуулиин ёһоор таниие хурдан хугасаа соо сагдаагай газар руу абаашаха ёһотой. Харин үнэн дээрээ харгытнай ута боложо магадгүй.

27.2 статьягай 2-хи бүлэг, захиргаанай зүгhөө хэhээгдэхээр хуули эбдэлгэ тухай кодекс. 

 

Таниие хурдан хугасаа соо сагдаагай газар руу абаашаха ёһотой.

Хаашань таниие абаашана, асуугты. Мэдэжэ абаат, ОВД-Инфогой хуулин бот руу болон нүхэдтѳѳ бэшэгты. Шууд лэ нүхэдтѳѳ эдихэ, ууха юумые асарха, хэрэгтэй болохо зүйлэнүүдые бэлдэхыень захигты (таниие нэгэ хэдэн саг соошье барижа болохо, хонохошье аргатай байхат). Бэе бэедээ туһалагты. Телеграм соо автоказта байһан зоной чат хэгты, тэндэ нүхэдѳѳ оруулагты. Утаһанай дугаарнуудаараа андалдагты олон зонтой, ямаршье хэрэг гаража болохо.

Сагдаагайн газарта ерэхэдээ, манай хуулин бот руу бэшэгты. Сагдаагайн газарта ерээд, автозак соо һуужа, таниие досоо руу оруулхые хүлеэжэ болохот. Харин нэгэ сагдайн газарһаа нүгѳѳ сагдайн газар руу абаашажа таниие болохонь магадгүй.

Авктозак соохи һуудалнуудай тоо шалгажа болохо. Досоонь ороһон зон метро соо шэнги зогсоод байжа болохогүй. Һууха сандалнуудай тоо автозак соо байһан зоной тоодо адли байха ёһотой. Харин автозак со та эгээл хамгаалта үгы байнат гэжэ һанажа байгаарайгты. Тиимэһээ бэеэ номгоноор барижа, хүнтэй хэрэлдэнгүй ябаарайгты.

25.02.2016 N АПЛ16-24 «Дээдэ сүүдэй шиидэбэри» соо тусхай автотэргэ соо һуулгаха зоной тоо тухай N 1090 шиидэбэри 1993 оной октябриин 23- ай N 109022.8 шиидэбэриин 22.8 зүйл соо Сайдуудай Соведэй-Оросын Холбоото Уласай Харгын ябадалай гурим тухай хэлэгдэнхэй.

 

Тэрээнһээ гадна Заабариин 4-хи зүйлын абзац соо тусхай автозак соо һуужа ябаһан баригдаһан зоной мүн сагдаанарай тоо техническа эрилтэнүүдтэ тааруу, журамһаа ехэ байжа болохогүй гэнэ.

Хэрбээ та 18 наһа хүрѳѳгүй һаа

Нэн түрүүн эхэ эсэгэдээ хонходогты. Эхэ эсэгэнэргүй танда асуудал табижа, протокол зохеожо, хѳѳрэлдэжэ болохогүй, үмэгѳѳрэгшэтэй уулзажа та баһа шадахагүйт. Харин эгээл шухалань — таниие сагдаагай газарһаа эхэ эсэгэнэргүй табихагүй.

Арбан найма наһа хүрѳѳгүй зондо зорюулагдаһан энэ заабарари танда уншахыетнай дурадханабди.

Хэрбээ таниие сохёо

Хэрбээ таниие сохёо һаа, юу хэхэ хэрэгтэйб:

• Байдалаа муу болгонгүй, фото али видео дээрэ буулгахаяа оролдогты. Манай ОВД-Инфо руу утаһаар хонходогты 8 800 707-05-28. Али манай телеграм-бот руу бэшэжэ болохо.
• Түргэн туһаламжые дуудагты али үгы һаа сагдаанарые дуудахыень дурадхагты — эмнэлгын газарай ажалшад танай бэртэлгэнүүдые тэмдэглэжэ абаха ёһотой. Хэрбээ сагдаагай газарта түргэн туһаламжые дуудажа шадаагүй һаа, газаашаа гараад шууд лэ дуудагты. Сагдаагай газарай хажууда юундэ түргэн туһаламжа дуудаха хэрэгтэйб гэхэдэ, сагдаанар таниие гэртээ ябаха замдаа тэрэ бэртэлгэнүүдые абаа гэжэ хэлэхэгүйн тула. Харин энэ аргануудаар түргэн туһаламжа дуудажа шадаагүй һаа, травмпункт руу ѳѳрѳѳ ошогты. Тэндэ танда үбэшэнэй танилга табиха, туһаламжа үгэхэ, бэртэлгэнүүдые тэмдэглэхэ — тэрээнгүйгээр танай хуулиин талаар удаадахи алхамууд бүтэхэгүй юм. 
• Заабол таниие сохиһон тухай протоколой «Тайлбарилга» гэһэн хүсэнэг соо бэшэгты (протоколнууд тухай тодорхойгоор доро).

Сагдаагай газарта

Баригдаһа хугасаа

Сагдаагай газарта ороод, булта баригдаһан зоной нэрэ обогыень ном соо оруулхыень хэлэгты. Тиихэдэ хэды сагта баригдаһанаа баримтуулхат.

«Баригдаһан зоной сагдаагай газар руу асарагдаһан хойноһоо юу хэхэб» гэһэн 30.04.2012 оной Россиин МВД-гэй N 389 захиралта, 7, 8-8.3 зүйлэнүүд.

 

8. Баригдаһан хүниие сагдаагай газар руу асараад, оперативна дежурна хүн ёһотой: 

8.1. Ямар ушараар асарааб, асарһан мэргэлтэн хүнһээ бэшэмэл рапорт али асарһан тухай протокол абаха. 

8.2. Хэниие асарааб, нэрэ обогыень бэшэжэ абаха, ямар хаягаар хаана ажаһуудагаб, хаана бүртгэгдэһэн бэ. 

8.3. Асарһаниие тусхай ном руу бэшэжэ абаха, России гүрэнэй МВД-гэй хуулбари руу оруулха юм. 

7. Оперативна дежурна хүн тантай аятайханаар, зохидоор хѳѳрэлдэхэ ёһотой. Танай ажамидаралда ямаршье аюлгүй, ѳѳр дураараа ябажа гараха аргагүй байдалда таниие байлгаха еһотой. 

Юрын дүримүүдээр, захиргаанай зүгhөө хэhээгдэхээр хуули эбдэлгээр баригдаһан хүние гурбан саг соо бариха аргатай. Гурбан сагань сагдаагай газарта ороһонойтной һүүлээр ябажа эхилхэ. Харин хэобээ танда арестна статья табижа байгаа һаань (жэшээнь, 19.3 али 20.2 статьягай 6.1), таниие 48 саг соо бариха аргатай гэжэ тэрэниие һанаха хэрэгтэй.

Захиргаанай зүгhөө хэhээгдэхээр хуули эбдэлгэ тухай кодекс, 27.5 статья «Захиргаанай зүгhөө хэhээгдэхээр хуули эбдэлгээр хугасаа» тухай 

 

1. Захиргаанай зүгhөө хэhээгдэхээр хуули эбдэлгэ хэһэн хүниие гурбан сагһаа үлүү бариха ёһогүй. Ганса 2-хи ба 3-хи бүлэгэй ушарнууд энэ дүримдэ орохогүй. 

3. Хэрбээ захиргаанай зүгhөө хэhээгдэхээр хуули эбдэлгээр захиргаанай хаалга оруулха гэһэн шиидэбэри табигдаһан байгаа һаань, али захиргаанай талаар Россин гүрэнэй хилын саана ябуулха шиидэбэри табюулагдаһан байгаа һаань, тэрэ хүниие 48 сагһаа удаан сагдаагай газарта барижа болохогүй юм.

4. Захиргаанай талаар баригдахын хугасаа 27.2 Кодексын статьягай утхаар («Абаашалга») сагдаагай газар руу ерэхын сагһаа тоологдоно, харин һогтуу байһан хүнэй хугасаа тэлэрхын хойноһоо тоологдохо.

Хамгаалагша

Та хамгаалагшын туһада хүртэхэ хуулин ёһоор эрхитэйт. Хэрбээ танда үмэгѳѳрэгшэ ерээ һаань, танда оруулхыень эрилтэ табигты.

«Сагдаа тухай» хуули, 14-хи стаьягай 3-хи ба 5-хи бүлэг «Барилга»

 

3. Хүниие барихадаа, сагдаанар заабол Федеральна хуулиин 5-хи стьатьягай 4-хи бүлэгэй эрилтэнүүдые бүтээхэ ёһотой. Мүн лэ баригдаһан хүндэ заабол хуулин ёһоор үмэглэгшэдэ хүртэхэ эрхитэйт, оршуулагша хэрэгтэй һаань, дуудаха танда, түрэлхидтѳѳ али нүхэдтѳѳ баригдаһанаа дуулгаха аргатайт, ямаршье тайлбарил үгээгүй байха аргатайт юм гэжэ ойлгуулха ёһотой. 

5. Баригдаһан хүн сагдаагай газарта ороһоноо һүүлээр федеральна хуулиин эрилтээр үмэглэгшын ба оршуулагшын туһаламжа бариха аргатай.

Хуулин талаар үгэгдэһэн үмэглэгшэдһээ болихо хэрэгтэй — тэдэ сагдаанартай нүхэсэдэг. Тэдэ зонһоо ямаршье туһаламжа байхагүй.

Сагдаагайн газарта ямар байдалда баринаб

Ниитын дүрэм иимэ байха: та юушье хэжэ болохот, харин сагдаанар танай хүндые доромжолжо болохо ЮУШЬЕ хэжэ болохогүй юм.

«Захиргаанай зүгһѳѳ харюусалга хэрэглэхэдэ хуулин тала баталамжагдаһан арганууд тухай» гэһэн захиргаанай зүгhөө хэгдэхээр хуули эбдэлгэ тухай 1.6 статьягай 3-хи бүлэгэй Кодекс

 

3. Захиргаанай зүгһѳѳ харюусалга хэрэглэхэдэ хүнэй хүндые доромжолжо болохо хэрэгүүд али миин байлгаха шиидэбэринүүд ябагдахагүй.

Харин үнэн дээрээ энэ дүрим баригдадаггүй юм. Баригдаһан зониие коридор соо байлгадагшье, оёор дээрэ һуулгадагшье ушарнууд хомор бэшэ юм гэжэ бидэ мэдэнэбди. Эрдэмэй танхимууд соошье шэрээдэ һулгаһан ушарнууд байгаа һэн.

Гурбан сагһаа үлүү таниие бариһан һаа, эдихэ ууха юмые танда үгэхэ ёһотой юм. Хэрбээ гурбан сагһаа удаан үдэшэ бариһан хадаа, таниие хонуулха газарта оруулха ёһотой. Арга шадалаараа бүхы таарахагүй байдалые баталжа абагты. Тантай хамта байһан зоной гар утаһанай дугаарыень абажа хадуугты — энэ бүхы хадаа удаадахи буруушалгада хэрэгтэй болохо.

Россиин Засагай газарай 16.04.2012 N 301 «Сагдаагай газарта баригдаһан зониие байлгаха дүримүүд, эдеэ хоол бариха, эрүүл мэндын талаар туһа хүргэхын тухай шиидэбэриин 21-хи зүйлэ.

 

Гурбан сагһаа удаанаар баригдаһан зондо эдихэ ууха юумэ һэжэглэгдэжэ байһаншье, Федеральна гэмээ заһаха гэһэн танхимай следственнэ изоляторнууд соо, Сагдаагай газарай саг зуура байлгаха изоляторнууд соошье мүн федеральна албанай хилын сэрэгүүдэй газар дээрэ, захиргаанай талаар баригдаһан зондо найрамдалай сагта Россиин Холбоото Уласай 2005 оной апрелиин 11-эй N 205 «Баригдаһан зониие байлгаха дүримүүд, һэжэглэгдэжэ байһан гү али гэмнүүлэгдэһэншье зондо эдеэ хоол бариха, эмхи зуура хэрэгтэй юумые үгэхэ һэжэглэгдэжэ байһан али гэмнүүлжэ байһан зониие Уласай изоляторнууд соо хуулиинёһоор байлгахын тухай шиидэбэри.

Танай түрэлхид али үгы һаа ондоо саарһа дансатай дүтэ зон сагдаагай газар руу танда эдихэ ууха юумэ, ариг сэбэрын хэрэгсэлнүүдые ябуулха аргатай. Тэдэниие та сагдаанарай шалгаһанай һүүлээр хэрэглэжэ шадахат. Түрэлхидѳѳ хѳѳһэн шэрдэг али унтаха мэшээг асаржа үгэхыень гуйгты.

Россин гүрэнэй Засаг газарай 16.04.2012 N 301 шиидэбэри «Баригдаһан зоной байлгаха дүримүүд, эдихэ ууха тухай журамууд, элүүр мэндын туһаламжын талаар сагдаагай газарта хайшан гэжэ байха ёһотойб» 20-хи зүйлэ тухай.

 

20. Баригдаһан зон ариг сэбэрын хэрэгсэлнүүдые, хутага, hэрээ, халбага гэхэ мэтэ, дотор унтариин хэрэгсэлнүүдые болон эдихэ ууха юумые тодорхойлогдоһон түрэлхидһѳѳ, нүхэдһѳѳ эрюулжэ абаха аргатай.

Баригдаһан зондо ябуулагдажа байһан зүйлэнүүд, эдеэ ундаанууд сагдаанараар шалгагдаха ёһотой, мүн лэ баригдаһан хүндэ үгэжэ байһан хүнэй байхада үгэгдэхэ. Асарһан юумые шалгахадаа, һандаажа, гутаажа, муудалжа болохогүй.

Ариг сэбэрэй хэрэгсэлнүүдые сагдаагайн байха үедэ барижа болохо. Барижа дууһаад, тэрэ хэрэгсэлнүүдээ баригдаһан хүнэй бусад юумнүүдээр хадуугдажа байһан газарта орхихо хэрэгтэй. Харин түрүүшын хэрэглэлэй эд барааниинь баригдаһаг хүндэ үгэгдэхэ ёһотой. Хариг хуушарһан али муудаһан зүйлэнүүд хаягдажа, абагдаха ёһотой юм. 

Хүнэй ами наһанда ба эрүүл мэндэдэ аюултай байдалтай болгохо зүйлэнүүд, эдеэ хоол гэхэ мэтэ юумэдые баригдаһан зондо үгэхэ хориглогдоно. 

Сагдаанар баригдаһан зониие нэгэ нэгээр жорлон руу хүргэхэ ёһотой.

Россин гүрэнэй Засаг газарай 16.04.2012 N 301 шиидэбэри «Баригдаһан зоной байлгаха дүримүүд, эдихэ ууха тухай журамууд, элүүр мэндын туһаламжын талаар сагдаагай газарта хайшан гэжэ байха ёһотойб» 19-хи зүйлэ тухай.

 

19. Баригдаһан зониие дурадхаалаарань байршалһан үрѳѳ сооһоо жорлон руу хүргэхэдээ нэгэ нэгээр сагдаанарай дахуултай хамта ябуулха ёһотой.

Харалга

Таниие шалгалтын харалгаар танай хүйсэй адли сагдаанар хоер баһал танай адл хүйстэй гэршэгшэдээр хамта үзэжэ шадаха.

Харалган тухай тание асарһан тухай протокол соо али баригдаһан тухай протокол соо бэшэгдэхэ ёһотой, али үгы һаа тусхай протокол зохёогдохо ёһотой.

Захиргаанай зүгhөө хэhээгдэхээр хуули эбдэлгэ тухай кодекс, 27.7 «Хубиин харалга, баригдаһан хүнтэй хамта байһан зүйлэнүүдэй харалга» статьяһаа 

 

1. Хубиин харалга, баригдаһан хүнтэй хамта байһан хубиин зүйлэнүүдэй харалга, тиихэдэ бүтэн бүриин байдалыень һандаахагүйгаар захиргаанай зүгhөө хэhээгдэхээр хуули эбдэлгэдэ хэрэглэгдэһэн зүйлэ олохое зорилготойгоор үзэжэ болохо. 

2. Хубиин харалга, баригдаһан хүнтэй хамта байһан зүйлэнүүдэй харалга Кодексэй 27.2, 27.3 статья соо хэлэгдэһэн албан тушаалтай зоноор бэелүүлгдэхэ ёһотой.

3. Хубиин харалга баригдаһан хүнтэй адли хүйстэй сагдаагаар хоер баһал баригдаһан хүнтэй адли хүйстэй гэршэгшэдээр хамта үзэжэ шадаха. Баригдаһан хүнтэй хамта байһан зүйлэнүүдэй (сүүмхэ, багжа, агнууриин, загаһа барихын хэрэгсэл, олоһон олзо болон бусад зүйлэ) энэ хэрэгтэ таараха албан тушаалтай сагдаанараар ба хоер гэршэгшэдээр видео буулгагдажа бүтээгдэжэ болохо.

4. Гадна ушарнуудта таараха баримтануудтай байхын бол, сагдаанар баригдаһан хүндэ буу зэбсэг али ондоо аюултай зүйлэ байна гэжэ һанаа һаа, сагдаанар гэршэ зонгүйгѳѳр харалга хэжэ болохо.

5. Хэрэг гараа һаань, фото болон видео буулгабари али бусад баримталгын хэмжээ ябуулганууд хэгдэжэ болохо.

6. Хубиин харалга, баригдаһан хүндэ байһан зүйлэнүүд тухай протокол бэшэгдэхэ али үгы һаа баригдаһан тухай протокол соо бэшэгдэхэ ёһотой. 

Хубиин харалга тухай протокол соо мүн баригдаһан хүндэ байһан зүйлэнүүд тухай протокол соо үдэр, саг, хаана зохёогдооб, бүртгэһэн хүнэй албан тушаал, баригдаһан хүн тухай тодорхой мэдээсэл, байһан зүйлэнүүдэй тодорхой бэшэлгэ, хэды оной буу зэбсэгүүд бэ гэхэ мэтэ юумэнүүдые нарин нягтаар оруулха хэрэгтэй.

7. Хубиин харалгын протокол соо мүн зүйлэнүүдэй протокол соо фото болон кинобуулгахын тухай бэшэлгэ хэгдэдэг. Бүхы байһан зүйлэнүүд, хубиин харалгын хэрэгсэлнүүд фото болон кино буулгаһан зүйлэнүүд протоколдо орохо юм.

Хэрбээ танһаа хубиин юумнүүдые абаа

Дээрэ бэшэһэнэй утхаар, сагдаанар танай хубиин юумэнүүдые абаха эрхэгүй. Ганса хадаа тэрэ юумнууд танай хэрэгтэ орохогүй һаань.

Сагдаагай газарта танда бүхы хуряалһан юумые эрьюүлхэ ёһотой. Хэрбээ юумэн дутаһан байгаа һаань, байһан газартаал хулгайлһанай мэдүүлгэ тэрэл сагтаа үгэхэ аргатайт.

Россин гүрэнэй Засаг газарай 16.04.2012 N 301 Москва хотодохи «Баригдаһан зоной байлгаха дүримүүд, эдихэ ууха тухай журамууд, элүүр мэндын туһаламжын талаар сагдаагай газарта хайшан гэжэ байха ёһотойб», 8-хи зүйл.

 

Баригдаһан хүнэй хадууһан юумнүүдые сагдаагай газарта байһан хугасаа соонь бариха ёһотой. Баригдаһан хүниие табиһанай һүлээр юумнүүдыень эрьюүлжэ үгэхэ ёһотой. Харин хэрбээ юумнүүдэнь хэрэгэй талаар утхатай, хэрэгтэ оролсоһон байгаа һаань, али бэдэрэлгэдэ ороһон байгаа һаань, али залил бэшэг баримтанууд байгаа һаань, баридаһан хүнэй юумнүүдыень үгэхэгүй гэжэ ойлгохо хэрэгтэй.

Сагдаагай газарһаа гаража ерээд та сагдаанарай хандалгадань буруушалга эндэ бэшэхэ аргатайт.

Дактилоскопи болон фото даралга

Сагдаанар таниие дактилоскопи гарахыетнай захиржа болохо (хурганай сараагаар хүниие танин олодог) али фото дарахамнай гэхэ байха. Зүбшѳѳрэл бү үгэгты: хэрбээ таниие паспортын аргаар мэдүүлжэ абаһан хадаа, хурганай сараагай зураг абаха али фото дараха таниие ганса уголовно статьянуудаар зэмэлжэ байгаа һаань, али сүүдэй захиргаанай талаар хааха гэжэ шиидэбэри гаргаа һаань, гансал энэ байдалда абаха аргатай. Зорилготойгоор зүбшѳѳрэл бү үгѳѳрэйгты.

Федеральна хуулиин 13-хи статьяагай 19-хи зүйлэ «Сагдаанар тухай»

 

«Сагдаа хадаа фото, аудио, кино, видео бэшэлгэ, дактилоскопи — хурганай сараагаар хүниие танин олохо арга ганса харуулда ороһон гү, гэм амсажа байһан зониие, захиргаанай зүгhөө хэhээгдэхээр хуули эбдэлгэ хэһэн гү али бусад буруушалга гаргаһан зониие хэжэ болохо хэрбээ үгэһэн хугасаа соо хүниие тодорхуулжа шадаагүй һаа тиимэ аргануудые оруулха боломжотой юм.

«Оросой холбоото Уласай гүрэнэй дактилоскопическа бүртгүүли тухай» хуули 1998 оной июлиин 25-да, N 128-ФЗ шиидэбэри соо, 9-хи стаьягай «ж» зүйлэ соо «Заатагүй дактилоскопическа бүртгүүли» тухай

Заатагүй дактилоскопическа бүртгүүлидэ:

ж) Оросой холбоото Уласай эрхэтэн, гадаадай эрхэтэн ба эрхэтэн байлга үгүй зон;

Гэмдэ баригдаһан зон, гэмнүүлэгдэжэ байһан зон, гэм хэһэн гэжэ баталамжануудтай хүнүүд, захиргаанай зүгһѳѳ хэhэгдэхээр хуули эбдэлгэтэй зон гэхэ мэтэ;

захиргаанай зүгһѳѳ хэhэгдэхээр хуули эбдэлгэтэй зон, харин нэрыень ондоо аргаар тодорхойлулха боломжо үгы байна — тэдэ зониие гаргажа болохо.

Бэшэг баримтые бүртгүүлэхэ

Танай паспортнуудые суглуулха байха, харин та хуулбарииень үгэгты. Харин паспортаа абаагүй һаа, түрэлхидѳѳ фотозурагень ябуулха гэжэ гуйгты. Хэрбээ та ужаһан, психическа эбэшэнтэй, эрэмдэг бэетэй, хурданаар сагдаада энэ байдалаа баталагдаһан саарһануудые харуулагты.

Протколнууд

Сагдаагай газарта тан дээрэ захиргаанай зүгһѳѳ хэhэгдэхээр хуули эбдэлгэ хэһэн тухай протокол бүртгэхэ юм. Харин захиргаанай зүгһѳѳ хэhэгдэхээр хуули эбдэлгэ хэһэн протоколһоо гадна таниие асарһан тухай протокол бүртгэжэ болохо юм. Харин нэгэдэһэн протоколнуудшье — баригдаһаниие, асарһаниие бэшүүлһэн байжа болодог. Протокол соо үзүүлһэн сагыень шалгагты. Хэрбээ буруу һаань, тэрэниие заһахыень эригты.

Захиргаанай зүгһѳѳ хэhэгдэхэн хуули эбдэлгэтэ тухай кодекс, 27.2 стаьягай 3-хи бүлэг «Абаашалга»

 

3. Абаашалга тухай протокол бэшэгдэдэг али үгы һаа захиргаанай зүгһѳѳ хэhэгдэһэн хуули эбдэлгэ тухай протокол соо гү али захиргаанай зүгһѳѳ хэһэгдэһэн барилга тухай тусхай бэшэлгэ оруулагдадаг. Протоколой хуулбари баригдаһан хүнэй эрилтээр үгэгдэхэ ёһотой.

Протокол бүртгэжэ байхада, ехэ анхаралтай байха хэрэгтэй. Ехэнхидээ сагдаанар үйлсын хэмжээ ябуулгануудта баригдаһан зондо буруу статья бэшэжэ үгэдэг — 20.2 статьягай 5-хи бүлэг — хэмжээ ябуулгын дүримые буруушалаа гэжэ.

Захиргаанай зүгһѳѳ хэhэгдэхэн хуули эбдэлгэтэ тухай кодекс, 20.2 статьягай 5-хи бүлэг. «Хуралдаанай, митингын, жагсаалай, ябадалай али  пикедэй — янза бүриин хэмжээ ябуулгануудай дүримые буруушалга»

 

Хуралдаанай, митингын, жагсаалай, ябадалай али пикедэй — янза бүриин хэмжээ ябуулгануудай дүримые буруушалга, тусхай статьягай 6-хи бүлгэмэй зүйлэһээ гадна — захиргаанай зүгһѳѳ арбан мянганһаа хорин мянга хүрэтэр мүнгэнэй торгуули, үгы һаа дүшэн сагай хугасаа соо дадана, үгы һаа 40 сагай туршада заатагүй ажал хэхэ даабари үгтэхэ.

Хэрбээ дахинаа эбдэлгэ хээ һаань, 6.1 бүлгэм, 8-хи бүлгэм, али үгы һаа сагдаагай мэдэлдэ ороогүй һаа, 19.3 статья, ковидна хорюулые дуулаагүй һаа — 20.6.1 стьатья — эдэ бүгэдэ 20.2 статьяда ороно. Энэ стаьтьягай бусад бүлэгүүдыешье табюулжа болохо. Эдэ хадаа 15 үдэрэй хаалганда, харин дахинаа баригдаа һаа, 30 үдэрэй хаалганда багтаха.

Шара үнгѳѳр эгээл шухала зүйлэнүүд тэмдэглэгдэнхэй:

 

Сагдаада та ѳѳрын ажалай газар, һурадаг һургуули, ажаһуудаг хаяагаа хэлээгүй байжа болохот. Тиигээгүй һаа, сагдаанар тание баригдаа гэжэ ноендотнай али үгы һаа һургуулиин захиралдатнайшье дуулгажа болохо. Али үгы һаа танай гэртэтнайшье ерэжэ болохо.

Протоколой хооһоор үлэһэн газарнууд дээрэ бүхы хуудаһаар зурааса табихыень эригты. Үгы һаань, ѳѳрын гараар тэдэниие оруулагты.

Юуншье боложо байг, хооһон саарһан дээрэ огто гарын үзэгээ бу табигты!

Хэрбээ протокол соо сагдаанарай нэрэ обогонь буруу бэшэгдэһэн байгаа һаань, тэрээн тухай тэмдэг табигты теэд, мэдэхэ һаа, зүбѳѳр нэрэ обогыень бэшэжэ оруулагты. 

Хэрбээ танда танай эрхинүүд ба уялганууд тухай хэлэжэ үгѳѳгүй һаань, протокол дээрэ гарын үзэгѳѳ бу табигты. Эрхинүүд тухай хэлэжэ үгѳѳгүй гэжэ бэшэхэ аргатайт, үгы һаа тэрээнһээ боложо бүри гарын үзэгѳѳ табихагүй эрхитэйт. Тиигээ һаа, сагдаанар тэрэниие хеор гэршэгшэдэй байха үедэ протокол соо оруулха юм. 

Захиргаанай зүгһѳѳ хэhэгдэхэн хуули эбдэлгэтэ тухай кодекс, 27.3 стаьтьягай 5-и бүлэг «Захиргаанай барилга»

 

Баригдаһан хүндэ эрхинүүд ба уялганууд тухай хэлэжэ үгэгдэхэ ёһотой. Тэрээн тухай хадаа Кодекс соо бэшэгдэһэн мүн захиргаанай зүгһѳѳ хэhэгдэхэн хуули эбдэлгэын протокол соо оруулагдаһан юм.

Сагдаанар танда ѳѳр руугаа али түррэлхид руугаа эсрэг гэршэлгээ гаргажа болохогүй гэжэ ойлгуулха ёһотой. Энэ хадаа ехэ шухала эрхи. Хэрбээ та юумэ хэлэхэмни али үгы гү гэжэ һэжэглэжэ байгаа һаа, тэрэ эрхи урдаа барижа, асуудалда харюусаагүй байха аргатайт.

Россиин Конституци, 51-хи статья.

 

1. Хэншье ѳѳр руугаа, албан ёһоор баталагдаһан хани нүхэр руугаа али түррэлхид руугаа эсрэг гэршэлгээ үгэжэ болохогүй.

2. Федеральна хууляар гэршэлгээ үгэхэгүй бусад ушарнууд байжа болохо гэжэ табигданхай.

Гар табихынгаа урид протоколой ѳѳрын хуулбари эригты. Үгы һаань «хуулбари абаагүйб» гэжэ тэмдэг протокол соо табиха аргатайт. Хэрбээ та гар табихаяа бухажа байгааһаатнай, сагдаананар гэршэгшэдые дуудажа, танай шиидэбэриие баталжа, ѳѳһэдѳѳ протокол дээрэ гарын үзгѳѳ табиха.

Протоколой хуулбари абаад, та юрэнхы протокол дээрэ үдэр, саг бэшээд, гарын үзэгѳѳ табиха аргатайт.

Танда протоколой хуулбари үгэхэдэнь, юрэнхы протокол дээрэ гарын үзэгѳѳ табихат, үдэрѳѳ, сагаа бэшэхэт. Хэрбээ сагдаа танай эрилтые дүүргээгүй һаань, хооһон газарнуудыень бүгэлѳѳгүй һаань, протокол соо тэрээн тухай бэшэгты, гарын үзэг табихаһаа урид.

Үшѳѳ: сагдаанарай алдуунууд руу анхаралаа хандуулаагүй байха хэрэгтэй. Жэшээнь, та мэдэнгүй протокол соо гарын үзэгѳѳ табяагүйт али сагдаанар танай нэрэ обогыетнай али ондоо мэдээсэл буруу бэшээ һаань, сүүдтэ та булиха олон аргануудтайт.

Тайлбариин бэшэг 

Таниие тайлбариин бэшэг бэшэхыетнай эрижэ болохо. Хуулиин ёһоор тиимэ бэшэг эрихэ эрхэ үгүй юм. Ехэнхидээ тиимэ бэшэг ондоо мэргэжэлтэн зохёодог 

Хэрбээ та юумэ хэлэхэмни али үгы гү гэжэ һэжэглэжэ байгаа һаа, хамгаалагшатайгаа хѳѳрэлсэжэ үрдеэгүй байгаа һаа, Конституциин 51-хи статья хэрэглэхэ хэрэгтэй. Тэрэ эрхи урдаа барижа, асуудалда харюусаагүй байха, ѳѳр руугаа али түррэлхид руугаа эсрэг гэршэлгээ гаргаагүй байха аргатайт.

Россиин Конституци, 51-хи статья.

 

1. Хэншье ѳѳр руугаа, албан ёһоор баталагдаһан хани нүхэр руугаа али түррэлхид руугаа эсрэг гэршэлгээ үгэжэ болохогүй.

2. Федеральна хууляар гэршэлгээ үгэхэгүй бусад ушарнууд байжа болохо гэжэ табигданхай.

Заатагүй ерэхэ тухай уялга

Сүүдэй саг ганса сүүд табиха эрхитэй. Та энээниие мэдэжэ байгаад, гарын үзэгѳѳ табяагүй байха аргатайт. Магадгүй, сагдаанар сүүдтэй уялга соо бэшэгдэһэн сагта танай хэрэг харахыень хэлсэжэ болохо. Тиигээшье һаань та бэшэмэл ходатайство ябуулжа, заседаниин саг ондоо болгоохо аргатайт. Харин танай гуйлтые танда таараагүй үдэр лэ сүүд хаража, шиидэбэри гаргаха. Тэрэ шиидэбэриеэ сүүд мэдүүлгээр ябуулха уялгатай. Заатагүй ерэхэ тухай уялга тиихэдэ нэгэшье хуулиин талаар эрхи үгы ха юм. Тэрээн дээрэ гарын үзэгѳѳ табяад лэ, мартахадашье болохо.

СМС-мэдүүлгэдэ зүбшѳѳрэл

Хааяа сагдаанар сүүд руу али сагдаагай газар руу ерэхэ үдэр тухай смс мэдүүлгэ абаха зүбшѳѳрэл дээрэ гараа табихыетнай дурадхажа болохо. Тэрэниие зүбшѳѳхэгүй гэжэ бидэдурадханабди. Юундэб гэхэдэ, сагдаанар смс мэдүүлгэеэ нэгэ үдэрэй түрүүн эльгээжэ, бэлдэхэшье, хамгаалагшые олохошье арга үлѳѳдэггүй.

Хэрбээ та бүртгэлтэй хаягаараа ажаһуудаг үгы хадаа, теэд таниие мэдүүлгэнүүдые абажа, дуулгаха хүн үгы һаань, тиимэ смс-мэдүүлгэ абаха зүбшѳѳрэл бэшэжэ болохот.

Хурганай сараагаар хүниие танин олохо зүбшѳѳрэл тухай

Хэрбээ та хурганай сараагаар хүниие танин олодог арга али фото зураг абалга зүбшѳѳрѳѳгүй һаа, танһаа арсалгын бэшэг бэшэхые эрижэ болохо. Бидэ дээрэ бэшээһэнбди, хэрбээ танай нэрэ обог тодоруулагдаа һаань, та зүбшѳѳрэл үгѳѳгүй байжа болохот. Тэрэ арсалгын бэшэг ямаршье хуулин хүсэгүй болоно — та ѳѳрѳѳл мэдэгты.

Асуулта мүрдэлгэ

Баригдаһан зондо асуулта мүрдэлгэ хэхэеэ сагдаагай газар руу мүрдэгшэ ерэжэ болохо. Мүрдэгшые нэрэ обогоо хэлэхэ гэгты, мэдээсэлээ бэшэжэ абагты.

Хэрбээ та гэршэгшын талаар харюусажа байгаа һаа, та харюусалгаһаа арсажа болохогүйт (308-хи статья УК). Харин та һананагүйб, мэдэнэгүйб гэжэ болохот. Тиихэдэ та 51-хи Конституцын статья абаха аргатайт –хэрбээ танай байдалда мүрдэгшын асуудалнууд муудалха байгаа һаань. Хэрбээ танһаа политическа бодолнууд тухай һураа һаань, та Конституциин 29-хи статьягай 3-хи бүлэг һануулжа, «Хэншье ѳѳрын һанамжа гаргахадаа, албадалгуулжа болохогүй гэжэ хэлэхэ аргатайт.

Асуулта мүрдэлгын һүүлээр протокол бүртгэгдэхэ болоно — шалгагты, хооһон газарнуудыень зурагты.

Асуулта мүрдэлгын һүүлээр гэршэгшын байдалһаа hэжэглэгшэ али гэмнүүлэгшэ болохо боломжо бии гэжэ һанажа ябагты.

Сагдаанарай ямаршье буруушалгада

Та эрхитэйт:

1) 112 утаһаар хонходожо, сагдаанарай бууруу ябадал тухай хѳѳрэхэт. Бүхы хѳѳрэлдѳѳн тэндэ бэшэгдэдэг.

2) «Тайлбарилга» гэһэн протоколой таһалга соо бүхы буруушалгануудые тодорхойгоор бэшэхэт. Хэрбээ саарһа дутаа һаань, үшѳѳ үгэхыень эригты. Мүн хэды хуудаһан болооб гэжэ нэмээгээрэйгты.

3) Прокуратурын интернет-приемно руу бэшэгты.

4) Сагдаагай ябадалда гомдол дежурна таһаг руунь бэшэгты. Гомдолойнгоо фото зурагыень абажа, хадаглагты. КУСП-гэй талон абагты.

5) Ямаршье буурушалгые фото, видео дээрэ хадуужа абагты. Гэршэгшэдэй утаһанай дугаарыень эригты. Энэ бүгэдэ сүүдтэ танда баталамжанууд боложо туһалха.

Хэрбээ буруушалганууд бултанай адли хадань (жэшээнь, автозак соо али сагдаагай газарта муугаар таниие байлгаа, үмэглэгшыетнай оруулаагүй), ниитын акт зохёожо болохо. Жэшээлхэдэ:

«Дата, время:

«Үдэр, саг:

Акт

Акт

Бидэ, (нэрэ обогоо бэшэхэт), энэ акт соо дээрэ заагдаhан үдэр, саг баригдаһанбди, автозакаар ___ сагдаагай газар руу абаашагдаһанбди. Саашань ямар буруушалганууд байгаа һэн гэжэ бэшэхэт. Сагдаагай газарай нэрыень бэшэхэт, сагдаанарай нэрэ обогыень, албан тушаалыень оруулхат.

ФИО, подпись Нэрэ обог, гарайн үзэг

ФИО, подпись». Нэрэ обог, гарайн үзэг

Ниитын шэнжэтэй буруушалганууд (суглуулбари дүүрэн бэшэ):

• хэрбээ таниие гурбан сагһаа удаагаар түрмэдэ хаалгын статьяагаар бэшэ барина (27.5 статья); удаан абаашана али автозакай хажууда удаан барина;
• танда нэрлэгдээгүй, бариһанай шалтагааниие хэлээгүй;
• hүрдөөн айлгаа;
• барихадаа, таниие гэмтээгээ, сохёо; нүхэдтѳѳ, түрэлхидтѳѳ хонходые үгѳѳгүй (27.3 статьягай 3-хи бүлэг), протокол бүртгэнгүй, гэршэгшэдые дуудангүй, видео бэшэнгүй танай юумнүүдые хуряажа абаа, гар утаһантайтнай хамта;
• паспортыетнай абаа;
• сагдаагай газарта фото дарахые хориглоно;
• зурагыетнай дараа, хургананай сараануудай зураг абаа танай зүбшѳѳрэлгүй (13-хи статья, 19-хи бүлэг «Сагдаа тухай»);
• үмэглэгшыетнай оруулаагүй (Конституциин 48-хи статьягаар);
• автозак соо муу байдалда байлгаа (халуун агаарань, һууха газар үгы);
• сагдаагай газарта муу байдалда байлгаа (түрэлхидһѳѳ юумнүүдые дамжуулнагүй, гурбан сагһаа удаан эдихэ, ууха юумые үгэнэгүй, оёор дээрэ һуулгана, байлгана, жорлон руу ошуулнагүй гэхэ мэтэ);
• сагдаанар санитарна эрилтэнүүдые баринагүй: маскануудые бээлэйнүүдые үмдэнэгүй, антисептигүүд үгы, социальна хэмжээ баригданагүй.

Сагдаагай газарһаа гараад, аргатай һаа, манда бэшэгты — бидэ танда буруушалгануудые гомдол бологоожо туһалхабди.

Сагдаагай газарта хонолго

Таниие сагдаагай газарта сүүд болотор орхижо болохо, харин 48 сагһаа ехээр барижа болохогүй, хэрбээ танда захиргаанай хаалга табигдажа байгаа һаань.

Харин ехэнхидээ таниие сагдаагай газарта хонуулхадаа 20.2 гэжэ «митингнүүдэй статьягаар» оруулжа болохо (жэшээнь, 6.1 бүлэгээр). Тэрээгээр хадаа захиргаанай хаалга байжа болохо.

6.1. Зүбшѳѳрэл абагдаагүй хуралдаан, митинг, демонстраци, ябадалга, пикет, ажамидаралай, транспортын али социальна эмхи зургаануудай, холбооной, ябаган хүнүүдэй, транспортуудай хүдэлгѳѳндэ, зоной байшангуудта, траспортна, социальна эмхи зургаанда хүрэхэ замда һаата болгоогоо һаа, захиргаанай торгуули — арба мянганһаа хори янга хүрэтэр табигдана. Үгы һаа зуун сагай туршада заатагүй ажал хэхэ даабари үгтэхэ. Үгы һаа захиргаанай барилга арбан табан хоног болотор; тиихэдэ албан тушаалай зондо — таба мянганһаа зуун мянга болотор; юридическа нюурта — хоер зуун мянганһаа гурбан зуун мянга болотор.

Үшѳѳ нэгэ арга — 19.3 статья:

Захиргаанай зүгhөө хэhээгдэхээр хуули эбдэлгэ тухай кодекс, 19.3 статья «Сагдаагай хуулиин зарлигта орохогүй»

 

Сагдаагай, сэрэгэй албанай, гэмээ заһахын түбэй мэргэжэлтэдэй, али үндэһэн россиин гвардиин мэргэжэлтэдэй албан тушаалаараа хандажа байхадань, хуулиин зарлигта али эрилтэдэ ороогүй һаа, захиргаанай торгуули оруулжа болохо — табан зуун түхригһѳѳ мянган түхэриг хүрэтэр али захиргаанай хаалга арбан табан хоног болотор. 

2018 оной июнь һарада Дээдэ сүүд олон зоной хэмжээ ябуулганууд дээрэ баригдаһан зониие 19.3 стаьягаар сагдаагай зарлигта али эрилтэдэ ороогүй һаань, харюусалгада хабаадуулжа болохогүй гэжэ тодорхойлуул гаргаа.

Энэ зүйлэдэ сагдаанарай анхарал хандуулжа үзэгты. Харин танай үгэ дуулаха гэжэ бу хүлеэгты. Ямаршье һаань, номгоноор бэеэ баряад, хэрэлдэнгүй байха хэрэгтэй.

26.06.2018 оной N 28, 33-хи зүйлэ Оросой Холбоото Уласай Дээдэ сүүдэй хуралай шиидэбэри.

 

Олониитын хэмжээ ябуулгын хабаадагшын засагай газарай мэргэжэлтэдэй хуулита эритэнүүдые эсэргүүсэлжэ байһаниие али олониитын эмхи журам, аюулгүй байдал, хуулита ябадал хаража байһан албан тушаалайнгаа уялгануудтань һаата хэхые баталаа һаа, 20.2 статьягай 5-хи бүлэгэй эрилтээр 19.3 статьягай 1-хи бүлэгтэй холбуулхаар.

Хааяа баригдаһан зониие бага хулиганство гэһэн статьягаар бэшэдэг. Тэрэ хадаа баһал таниие гурбан саг соо бариха эрхи сагдаанарта үгэнэ (20.1 статьягаар). 

Захиргаанай зүгhөө хэhээгдэхээр хуули эбдэлгэ тухай кодекс, 20.2 статья, 6.1 бүлэг

 

1. Бага хулиганстство али олониитын эмхи журамые буруушалһан ябадал, олоной бүлгэмдэ хүндэлэлгүй хандалга гаргаһан, олоной байһан газарта хүниие харааһан ушар, бусад эрхэтэндэ һаата болоһон али хүнэй эд зѳѳри гэмтээһэн ушар — эдэ бүгэдэ захиргаанай торгуули табина — табан зуун түхэригһѳѳ мянган түхэриг хүрэтэр али захиргаанай талаар түрмэдэ арбан табан хоног соо байлгаха.

Дээрэ бэшэһэнэй жэшээгээр, таниие гурбан сагһаа удаанаар бариһан һаа, халуун эдеэ, ура, унтаха газар үгэхэ ёһотой. Эдихэ юумэн халуун байха эрилтэтэй заабол. (Оросой Холбоото Уласай 16.04.2022 N 301 шиидэбэри, 21- 22 зүйлэ).

(Харин, унтаха газар үгышье байжа болохо теэд эдихэ ууха юумэ үгы байжа болохонь мэдэгдэмэл. Тэрээндэ бэлэн байха хэрэгтэй).

Хэрбээ таниие захиргаанай талаар баригдаһан зоной камера руу оруулхаа һанаа һаа (Каз, «обезьянник»), эхинһээ танһаа ямар үбэшэнтэбт гэжэ асууха ёһотой. Асуудалай харюунуудые баригдаһанай протокол руутнай оруулха ёһотой.

Россиин Засагай газарай 16.04.2012 N 301 «Сагдаагай газарта баригдаһан зониие байлгаха дүримүүд, эдеэ хоол бариха, эрүүл мэндын талаар туһа хүргэхын тухай шиидэбэриин 5-хи зүйлэ.

5. Тусхай үрѳѳнүүд руу оруулахын урда, сагдаанар танһаа ужаһан үбэшэн бии гү, элүүр мэндэ гүт гэжэ асууха ёһотой. Танай харюунууд баригдаһан тухай проткол руу оруулагдаха.

Тусхай үрѳѳнүүд соо ондо ондоо хүйстэй зон, хуулиин наһандаа хүрэһэн ба хүрѳѳгүй зон, элүүр мэндэ ба халдабарида үбшэнтэй зон тус тусдаа байха ёһотой.

Россиин Засагай газарай 16.04.2012 N 301 «Сагдаагай газарта баригдаһан зониие байлгаха дүримүүд, эдеэ хоол бариха, эрүүл мэндын талаар туһа хүргэхын тухай шиидэбэриин 14-хи зүйлэ.

 

14. Тусхай үрѳѳ соо тустаа баригдана:

эрэ ба эмэ хүйстэй зон;

арбан найман наһа хүрѳѳгүй ба хүрэһэн зон;

халдабарита үбшэнтэй зон.

«Обезьянник» руу дунда зэргын али хүндэ зэргын үбэшэнтэй зониие, мүн ехээр шээлгэдэг үбшэнтэй (дунда зэргын али хүндэ зэргын) ба жэрмэһэн зониие оруулжа болохогүй.

Хэрбээ танда али тантай хамта баригдаһан зондо үбэшэн байгаа һаань, тэрэнээ справкаар али эмшэдэй шиидэбэреэр баталлаха хэрэгтэй. Хэрбээ танда саарһад нгы һаань, түргэн туһаламжые дуудагты, баталагты үбшэеэ.