Бо арынны болгаш ында хоойлу-дүрүм талазы-биле айтыышкыннарны Россияның болгаш ССРЭ-де турган республикалар болгаш чурттарның 18 национал дылдарже очулдуруп калдывыс. Кижи бүрүзү бодунуң эргезин төрээн дылга камгалаарының дугайында номчуур эргелиг деп бүзүрээр бис. Келир үеде бис улам айтыышкыннарны оон-даа артык дылдарга очулдурарын күзээр бис. Бир эвес ол силерге чугула кылдыр сагындырар болза, бистиң ажылывысты деткилеп көрүңер — очулдурукчуларның ажылын төлээринге ол дузалажыр. Азы эки турачы болуңар: ынчаар дизе, бистиң эки турачыларга телеграм-ботту ажыткаш, аңаа «/start» кнопказын базыткаш, анкетаны долдуруптарыңарны диледивис.
Деткир
Эки турачылаар
Политиктиг истээшкинниң айыылын болгаш уржуктарын бичелеринге дузалаар айтыышкыннар болгаш ачы-дузалар чыып алдывыс. Айтырыглар азы сагындырыглар арткан болза, бистиң почтавысче бижиптиңер: [email protected].
-
Херечилел генератору
ГенерапторХеречилелдерни шүүгүге 10 минут иштинде белеткеп бээр
-
Шүүгү чорудулгазында деткимче
Деткимче дилээриХаматы удурланыышкын, азы дайын удур саналыңар дээш, базыышкынга таварышкан кижилерге эрге-хоойлу талазы-биле дуза
-
Эрге-хоойлулуг телеграм-бот
Телеграм-ботТелеграм-ботче бижиптериңерге бистиң операторувус силерге дузалажып бээр
Төлевилел дугайында
ОВД-Инфо — эрге-хоойлу камгалаар хостуг төлевилел, бистиң соруглавыс — Россияда политиктиг чылдаганнар-биле истеп-сүрүүшкүннү долузу-биле соксадыры. Ону чедип алыр дээш бис шыңгыы удурланыышкын үезинде хоругдалдар дугайында болгаш политиктиг репрессиялар дугайында медээлелди чыггаш үндүрүп, хоругдаттырганнарга эрге эртеми-биле дузалажып, кижиниң эргелери болгаш хосталгаларының кавызында дес-дараалашкак өскерилгелер белеткеп турар бис.
Хүннүң-не чыгыы Роосияда улусту политиктиг барымдаалыг тудуп, ажылындан үндүрүп, байсаап, үжелгелеп, хоругдап турар. Ооң-биле бойдустуң камгалакчылары, ырак чүъкчилер, мегелеттирген туттунуп турар бажыңнар садыкчыдары, коррупция-биле демиселчилер, соңгукчулар, политиктер, хамааты активчилер болгаш анаа-ла душ болган кижилер таварышкан. 2022 чылда дайынга удур демиселчилер база кеземчеге таварышкан.
Бир эвес силерни кудумчу шимчээшкининге тудуп алгаш, политиктиг үзелдер дээш азы дайынга удур туруш дээш истеп сүрүп турар болза, ОВД-Инфонуң эрге-хоойлу телеграм-ботче бижиңер, азы бистиң дүрген харылзажыр дугарывысче долгаңар: 8 800 707-05-28.
ОВД-Инфо-биле болчукчу азы хөй-ниитиниң болчукчузу кылдыр ажылдаар күзелдиг болзуңарза, анкетаны долдуруп көрүңер. Бир эвес силер адвокаттың эрге-байдалы азы шүүгүлерге камгалалдың улуг дуржулгазы чок болзуңарза, хөй-ниитиниң болчукчузунуң курзун эртерин сүмелеп тур бис.
-
Шагдааларга эжикти ажытпас эрге бар бе?
Ийе. Конституцияның 25-ги чүүлүнде чурттаар оран-бажыңга дээп болбас. Ында чурттап турар кижилерниң чөпшээрели чокка шүүгү шиитпири чокка кымның-даа кирер эргези чок, чүгле хоойлуларда көрдүнген таварылгаларның бирээзи эвес болза. Оларны «Полиция дугайында» хоойлунуң 15 чүүлүнде бижээн:
- массалыг корум-чурумнар болгаш онза байдалдар үезинде;
- хамаатыларның амы-тынын азы оларның өнчү-хөреңгизин камгалап алыры-биле, хамаатыларның айыыл чок чоруун азы хөй-ниитиниң айыыл чок чоруун хандырып алыры-биле;
- кем-херек үүлгедии дээш каразыттырганнарны тудуп хоругдаарда;
- кемниг херек үүлгедиин болдурбазы-биле;
- Озал-ондактыг таварылганың байдалдарын тодарадыры-биле.
Оон өске таварылгаларда шагдаалар чүгле силерниң чөпшээрелиңер-биле бажыңыңарже кирип болур.
-
Торгаалды канчап төлээр, төлевейн баар болза чүү болурул?
Онаатырган кижи шүүгүнүң шиитпири күштүг апарган хүнүнден эгелеп азы хуусаазын соңгаарладырының азы үзүктелдириниң хуусаазы эрткениниң соонда 60 хонуктуң дургузунда торгаалды төлээр ужурлуг. «Госуслуги» дамчыштыр эвес, а банк дамчыштыр төлээни дээре: ында частырыглар бо-ла болур. Төлевир дугайында квитанцияның хоолгазын судче ыяап-ла чорудар херек.
Торгаал төлевези дээш кеземче ялазы көрдүнген: немелдези баштайгы торгаалдан ийи катап хөй болур, 15 хонук хоругдалга азы 50 шактың дургузунда албадалдыг ажылдар.
-
Силерже кеземче херээ оттурганын канчаар хынап болурул?
- Бир эвес херекти доюлдуруп шыдаар орган азы килдис дугайында азы херек бүдүрүлгезинде турар шүүгү дугайында медээ бар болза, болчукчу-биле дугуржуп болур. Ол блочукчу медээ негелдези кылыптар азы шүүгүге херектиң материалдары-биле таныжыптар.
- Иштики херектер яамызының сайтының баазазындан бодуңарны дилеп болур силер. Оон-даа эптиг арга — «Медиазонаның» базазы, ынчалза-даа херекти чоокта чаа оттурупкан болза, ол базаже кирбээн бооп болур — бо ийи арганы ийлдирзин ажыглап көргени дээре.
- Оон аңгыда шииттиргенин азы ооң чогуннуң шынзылгазын «Госуслуги» таварыштыр ап болур. Ону бир ай дургузунда кылыр ужурлуг. Бир эвес херек оттурупкан, ынчалза-даа ол амдыызында шүүгүге четпээн болза, тайылбырда УК-ның чүүлдүң дугаарын шынзылгада айтып каан боор. Бир эвес силерге хамаарыштыр административтиг херек оттуруп турар болза, херечилелде ону база көргүзер.
- Бир эвес «экстремистиг» болгаш «террористиг» статьяларга хамаарыштыр херек кылыр айыыл бар болза, Росфинмониторингиниң даңзызынга бодуңарны дилеп көрүңер — ынаар каразыттырганнарны болгаш буруудаттырганнарны киирер. Даңзының чаартынып турарын телеграмадан хайгаарап болур.
- Бир эвес силерге боогдал хемчегни шилип каан болза, ол дугайында медээни чурттап турар чериңерниң шүүгүлеринден азы Россияда пропискаңар-биле тып ап болур силер. Москваның шүүгүлериниң сайтында дилээри эптиг. Өске хоорайларның шүүгүлериниң сайтыларынче аңгы кирер апаар. Ында «Судебное делопроизводство» деп арындан «Поиск информации по делам» деп арынче кире бээр, «Выбрана картотека поиска» деп кезиинде «Изменить» депкеш, «Производство по материалам» шилип алгаш, адын киир бижиир.
Харалаан, ол аргаларның кайызы-даа ылаптыг түңнелди магадылап шыдавас.